Γράφει ο Γιάννης Θ. Πατέλλης
Πολλοί λίγοι, πιστεύω, έτυχε να ακούσουν κάτι για την καταγωγή της λέξης «Πάσχα» και τη βαθύτερη έννοιά της. «Pesah» στα εβραϊκά, «Pasha» στα αραμαϊκά και «Πάσχα» στην ελληνιστική είναι η παρέλευση, η διάβαση, το πέρασμα. Γιορτάζεται από τους Εβραίους η «Έξοδος», η λύτρωση από τη σκλαβιά των Αιγυπτίων, το «Πέρασμα» διά της Ερυθράς Θαλάσσης προς την ελευθερία του «περιούσιου λαού», όπως αυτό περιγράφεται στο οικείο κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης.
Στο πέρασμα των αιώνων και μετά τη «Σταυρική Θυσία» του Ιησού και την ένδοξη «Ανάστασή» του ήταν φυσικό το «Πάσχα», το «Πέρασμα», να αλλάξει νόημα και σημασία.
Είναι η γιορτή όπου ενώ η φύση προετοιμάζει την αναγέννησή της από τη χειμερινή νάρκη, οι άνθρωποι κυνηγούν με πάθος το δικό τους «Πέρασμα», τη δική τους αναγεννητική πορεία προς το όραμα της μεγάλης συνέχειας: Της πέραν του τάφου ζωής!
Άλλωστε και το άλλο όνομα της μεγαλύτερης γιορτής της χριστιανοσύνης, «Λαμπρή», δηλώνει την επιθυμία να ανανεωθεί και να κατακτηθεί πλήρως το νόημα της «πανηγύρεως των πανηγύρεων».
Αυτές τις μέρες βρισκόμαστε ξανά στην περίοδο του Πάσχα, της μεγαλύτερης γιορτής της χριστιανοσύνης. Ακόμα και αν δεν πιστεύει κάποιος στο χριστιανισμό, το Πάσχα πάντα φέρνει κάτι από τις παιδικές μνήμες, που ανακαλούνται από το ημίφως της λησμονιάς στο ζωντανό φως της πασχαλινής ατμόσφαιρας.
Ανέκαθεν στη Κάλυμνο οι μέρες του Πάσχα, οι πριν και οι μετά, ανήκουν στην Εκκλησία. Είναι οι ακολουθίες των Παθών, η βραδιά των Επιταφίων, η νύχτα της Ανάστασης, η ανθοφορία της άνοιξης, οι μυρωδιές της φύσης και του θυμιάματος, είναι το κάθε ένα χωριστά και όλα μαζί που συνθέτουν ένα εκρηκτικό μίγμα κατάνυξης, ψυχικής και σωματικής ανάτασης.
Ανοίγοντας ένα από τα πολλά συρταράκια της μνήμης, στα οποία οι εφηβικές αναμνήσεις, αποθηκευμένες, αναδύονται συχνά-πυκνά, οι παραμονές της πασχαλιάτικης προετοιμασίας μύριζαν μαύρες λαμαρίνες με λαμπριάτικα κουλούρια από το φούρνο της γειτονιάς, βόλτες στους Επιτάφιους και «τυχαίες» συναντήσεις με «μυροφόρες» κοπελιές, αλησμόνητες νύχτες Μεγάλης Παρασκευής με παρελάσεις Επιταφίων και αναπόφευκτα «καλλιστεία» αισθητικής αξιολόγησης τους, οσμές πασχαλινού αμνού καθώς αποσφραγίζονταν το «μουούρι» το πρωινό της Λαμπρής. Και όλα αυτά σε ένα σκηνικό ζωντανής παρουσίας, άμεσης συμμετοχής, χαράς της προσωπικής παρουσίας.
Σήμερα τα πάντα έχουν ανατραπεί. Βιώνουμε τη λεγόμενη «εικονιστική κοινωνία». Όλα διεκπεραιώνονται μέσα από μια οθόνη. Είτε αυτή είναι laptop, tablet ή smartphone. Και όλα, πασχαλιάτικες ευχές, συνταγές για πασχαλινά κουλούρια, πασχαλινά εδέσματα, στολισμός Επιταφίων, ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας, πασχαλινές εκρήξεις, περνούν και αξιολογούνται μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, facebook, Twitter και πάει λέγοντας. Πλέον οι εμπειρίες, τα συναισθήματα, οι ανταλλαγές απόψεων και ευχών, η κοινωνική συναναστροφή, η απόλαυση ενός φαγητού ή ενός τοπίου, ανάγεται στα likes που θα αποσπάσει. Αν μεγαλώσεις με το facebook και το tablet από τεσσάρων χρόνων, τότε για πια ζωντανή κοινωνικότητα μπορούμε να μιλάμε; Άλλωστε σήμερα, το να είσαι απών και αόρατος στην εικονιστική κοινωνία σημαίνει ότι είσαι ανύπαρκτος.
Έχει και ένα καλό η σημερινή ηλεκτρονική προσέγγιση, εξ αποστάσεως, στη πασχαλινή εορταστική ατμόσφαιρα. Διευκολύνει τους ευρισκόμενους μακράν του πατρίου εδάφους να έχουν, περισσότερο από ποτέ, το αίσθημα της συμμετοχής στα δρώμενα του τόπου τους.
Έτσι και εμείς, που βρισκόμαστε αυτή τη γιορταστική περίοδο μακριά από το νησί, ευχόμαστε σε όλους τους συγγενείς, φίλους και συμπατριώτες, όπου γης, θερμές πασχαλινές ευχές με υγεία, μέσα από της φιλόξενες στήλες του «Kalymnosola». Εγκάρδιες ευχές και … χωρίς να αναμένουν likes!
Ελβετία, παραμονές Πάσχα 2019
ioannispatellis@hotmail.com
Όλη η Ελλάδα συζητά το θάνατο από τις Καλαματιανές σαίτες, το σοβαρότατο τραυματισμό από τη μπαλωθιά από Θήβα, τη έκρηξη κροτίδας που έκοψε δάχτυλα από παιδί στη Κω και πόσα άλλα. Πέρσυ ήταν οι ρουκέτες στο Βροντάδο της Χίου φέτος αλλού. Του χρόνου ίσως -απευκταίο- στη Κάλυμνο. Εμείς σφυρίζουμε αδιάφορα για το «έθιμο» των «δυναμιτών» που έχει κοστίσει πολλές ζωές και τραυματισμούς. Κανείς υποψήφιος δήμαρχος θα πάρει θέση ή από το φόβο του πολιτικού κόστους πάλι θα κυριαρχήσει η σιωπή, όπωσ σε τόσα άλλα. Η ΟΜΕΡΤΑ ΕΊΝΑΙ ΜΑΦΙΟΖΙΚΟ ΕΘΙΜΟ., Φέτος ευτυχώς η Κάλυμνος και οι δυναμίτες της δεν προσέλκυσαν αρνητικά τα φώτα της δημοσιότητος. Αύριο όμως? Τότε θα κλαίμε. Και εν πάσει περιπτώσει γιατί πρέπει να επιδεικνύουμε την βαρβαρότητά μας?